Introductie
Gebruikte methodiek
Big Plan bij Pergamijn is een bijeenkomst van een dag waarop mensen met een beperking hun persoonlijke toekomstplan maken. Dat doen ze samen met mensen die hen goed kennen: familieleden, vrienden, begeleiders. De vraag ‘Hoe wil je dat jouw leven eruitziet?’ staat centraal. Samen stellen zij de levensloop samen, gaan ze op talentenjacht en praten ze over welke mensen belangrijk zijn voor de deelnemers. Bron: youtubefilmpje over Big Plan Pergamijn
Big Plan is de methode Persoonlijke Toekomst Planning die wordt toegepast in één bijeenkomst met meerdere mensen en families tegelijkertijd.
Persoonlijke Toekomst planning houdt in dat een dag lang een groep mensen die nauw betrokken is bij een persoon (familie, vrienden, begeleiders, bekenden), samen met diegene gaat onderzoeken wie de persoon is, hoe zij tegen hem/haar aankijken, wat zij hopen dat er in zijn/haar leven gaat gebeuren, wat zijn dromen zijn en hoe ze dit gezamenlijk kunnen realiseren via een plan voor de toekomst. Het gebeurt onder leiding van een onafhankelijk gespreksleider. Een tekenaar vertaalt alles wat gezegd is in duidelijke tekeningen.
“Het doen van een gesprek tijdens een wandeling kan ook; andere methode zelfde resultaat. Echter, soms moet je eerst iets ervaren voordat je het voort kunt zetten. Eerst mensen uit de tent lokken en laten ervaren hoe je op een andere manier met een cliënt om kunt gaan. Doordat we het eerst grootschalig hebben aangepakt kunnen we het nu kleinschalig op de woonlocatie met alle betrokkenen een vervolg geven, bijvoorbeeld door het gesprek te voeren tijdens een wandeling. Wel zorgen we er voor dat we vasthouden aan ‘meteen wegzetten, wat kunnen we nú doen’.” (Leidinggevende Pergamijn)
Big Plan vindt plaats in een grote ruimte met tussenschotten. Er kan met vijf mensen en hun naasten tegelijkertijd een bijeenkomst plaatsvinden. Het voordeel is dat de groepen gebruik kunnen maken van elkaars kennis en adviezen. De dynamiek die tussen families ontstaat is heel stimulerend.
Het verschil tussen Big Plan en een gewoon gesprek met een begeleider en een familielid is dat de persoon om wie het gaat echt centraal staat, iedereen wordt uitgedaagd om breder te denken en in andere richtingen te denken, te dromen. De aanwezigheid van meerdere mensen levert meerdere invalshoeken, meerdere ideeën op. De aanpak zorgt er voor dat er onderwerpen op tafel komen waar niet eerder over gesproken is; dit levert verrassende, nieuwe inzichten op. Dankzij de praktische en concrete insteek (de gesprekken, de tekeningen) en de aanwezigheid van vertrouwde mensen is het ook voor mensen met een ernstige verstandelijke beperking begrijpelijk en waardevol.
Big Plan (BP) is afkomstig uit de VS en moet worden uitgevoerd door hiervoor gekwalificeerde mensen. Stichting de Toekomst van Erwin Wieringa biedt de methode aan of kan medewerkers van zorginstellingen opleiden tot het zelf uitvoeren van de methode.
Pergamijn is in 2016 met Big Plan gestart. Sindsdien hebben er zes Big Plan bijeenkomsten plaatsgevonden voor in totaal 30 cliënten, en hun naasten. Deelname is vrijwillig. Pergamijn faciliteert, de cliënten of hun naasten kiezen zelf voor deelname.
De bijeenkomsten vonden plaats onder leiding van Erwin Wieringa. Hij heeft een aantal mensen binnen Pergamijn opgeleid tot gespreksleider en tekenaar. “Het draait om de persoon. Het idee is dat iedereen constructiever gaat kijken, niet vanuit de beperking maar naar het hele beeld, de hele context van de persoon. Bijvoorbeeld naar de vaardigheden die iemand ooit heeft opgedaan, en zo komen tot nieuwe inzichten en oplossingen.” En “het is een misvatting om te denken dat de persoon om wie het gaat iets actiefs moet doen. Het gaat er om dat hij zich ontspant, plezier heeft. En dat lukt doordat hij zich gehoord voelt, andere ervaringen krijgt.”
Pergamijn
www.pergamijn.org
Pergamijn is een zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking in de regio Midden-Limburg, Westelijke Mijnstreek, Parkstad (Oostelijk Zuid-Limburg). Pergamijn heeft een gevarieerd aanbod aan voorzieningen voor wonen, werken, daginvulling en ontspanning. In totaal heeft Pergamijn 46 woonvoorzieningen en 12 activiteitencentra voor ongeveer 825 cliënten. Er zijn om en nabij 1204 medewerkers in dienst.
De gidsende principes van waaruit Pergamijn ondersteuning en advies verleend aan mensen met een verstandelijke beperking zijn: We zijn samen beter en komen samen verder, we laten cliënten en medewerkers het beste uit zichzelf halen, we zijn een trotse, daadkrachtige en professionele organisatie met lef.
Recente ontwikkelingen binnen Pergamijn zijn een nieuw ondersteuningsplanproces met een kort maar krachtig ondersteuningsplan, een nieuw rapportagesysteem, nieuwe tools, waaronder Dit Vind Ik Ervan, om wensen boven tafel te krijgen voor mensen van alle niveaus, verantwoordelijkheid meer op de werkvloer (bij senior cliëntbegeleider, cliëntbegeleider en gedragskundige), een manier van werken die regieversterkend is voor cliënten en hun netwerk en die ook het werken in de zorgdriehoek, cliënt, verwant, professional stimuleert en meer aandacht heeft voor de onderzoekende dialoog (met een andere blik leren kijken ondanks dat je iemand goed kent, wie is iemand nu echt en wat is zijn behoefte).
J, de leraar
J is een man van 44 jaar. Hij woont sinds 2015 bij Pergamijn en gaat naar een AC van Pergamijn. J doet mee aan een van de eerste Big Plan-bijeenkomsten van Pergamijn, in 2016.
Hij heeft de mensen uitgenodigd die hem het beste kennen, zijn moeder en broer, een psychologe en een begeleidster. Daarnaast is er een gespreksleidster en een tekenaar aanwezig, allebei werkzaam bij Pergamijn en getraind in Big Plan.
“We werden eerst aan elkaar voorgesteld. Daarna gingen we aan de slag. Een opdracht was dat iedereen op briefjes mijn positieve eigenschappen ging schrijven. Eentje had opgeschreven ‘jij kunt meer dan je denkt!’.” J is verrast, hij wist niet dat zijn omgeving zo over hem dacht. Op andere briefjes stond ‘leergierig’, ‘spontaan’, ‘eigenwijs’, vertelt zijn familie.
Tijdens de BP-bijeenkomst wordt gezamenlijk ontdekt dat de rol van leraar bij J past.
“Ik wil dingen overdragen, mijn kennis delen. Jaren geleden heb ik de opleiding Reiki en voetreflex gedaan. Ik ben Reiki-master. Maar ik had er nooit iets mee gedaan. Toen vroeg iemand of ik workshops zou willen geven. Het werd duidelijk uit alle dingen die ik gedaan had.”
“Ik moest een handtekening zetten, als een soort overeenkomst. Het betekende dat ik er iets mee ging doen. En nu geef ik workshops en doe ik behandelingen, in Reiki en voetreflextherapie, aromatherapie en kaart leggen voor mensen van het AC.”
“Ik kan iedereen BP aanraden. Het is waardevol om te doen. Je krijgt een toekomstbeeld, wat je kunt doen in de toekomst. Dat had ik niet, ik wist niet wat ik zou gaan doen. Er was wel eens over gesproken, maar ik wist niet de weg te bewandelen. Er is op die dag besproken wat ik wilde, dat is duidelijk geworden én wat ik wil is uitgekomen!”
Als wens voor de toekomst wil J Reiki aan andere Activiteitencentra gaan geven. Locaties vragen hem er al naar. Ook wordt bekeken of hij Reiki buiten de zorginstelling kan gaan aanbieden.
Wat betekent het voor de organisatie?
Start
- Nadat een medewerker van Pergamijn een cursus had gevolgd bij Erwin Wieringa over sociale netwerken, ontstond bij twee medewerkers, Monique Simon en Ton van Keeken, het idee om BP te introduceren binnen de zorginstelling.
- De twee initiatiefnemers hebben verschillende presentaties gegeven aan de cliëntenraad, het management, teamleiders en raad van bestuur. Dit zorgde voor enthousiasme en het benodigde draagvlak.
- De tijd was rijp voor BP binnen Pergamijn, door de komst van een nieuw managementteam en het ontstaan van een beweging om meer de verbinding met elkaar te zoeken.
“Ik kan iedereen BP aanraden. Het is waardevol om te doen. Je krijgt een toekomstbeeld, wat je kunt doen in de toekomst. Had ik niet, ik wist niet wat ik zou gaan doen. Is wel eens over gesproken, maar ik wist niet de weg te bewandelen. Is op die dag besproken wat ik wilde, is duidelijk geworden én er is, wat ik wil, uitgekomen!” (Persoon met ondersteuning)
- BP was een mooie manier om echt samen te werken in de zorgdriehoek omdat je met alle betrokkenen aan tafel zit.
- Meer zorginstellingen vertalen hun visie naar de praktijk. Iedereen doet het op zijn eigen manier, Pergamijn heeft onder andere gekozen voor Persoonlijke toekomstplanning, al dan niet in de vorm van een Big Plan. Nu zijn de tools om achter wensen te komen en de toekomst met cliënten te bespreken verveelvoudigd, waardoor Big Plan niet meer de enige methode is waar een cliënt voor kan kiezen.
Het programma van een BP-dag bij Pergamijn
- Cliënten worden voorgesteld, ze krijgen vragen als: Wat vind je leuk, wat doe je in je vrije tijd.
- Dan gaat iedereen bij zijn eigen tafel aan de slag: Wie ben jij? Hoe zien wij jou? Het gaat vaak ook over de geschiedenis met hoogtepunten en dieptepunten in iemands leven. Iedereen praat mee, ook de persoon zelf.
- Onderdeel Droom vertellen. Wat zou je allerliefste willen, nu of over 5 jaar? En wat is je ergste nachtmerrie, wat als je droom niet lukt?
- Onderdeel Complimentenronden
- Onderdeel Wie is de belangrijkste persoon in je leven (sociale netwerkkaart)
- Onderdeel Wat is jouw gebruiksaanwijzing?
- Wie gaat wat doen? Er wordt gelijk actie ondernomen, waar dat kan. Bijvoorbeeld het bellen naar een buurman waarmee iemand weer contact wil hebben.
- Alle netwerken gaan in een grote kring staan. Dromen/wensen worden herhaald. Er wordt gekeken of de netwerken elkaar nog kunnen helpen of tips kunnen geven bij wensen waar nog geen afspraken bij gemaakt zijn.
- Handtekening zetten onder de belangrijkste dromen, door alle cliënten; als teken van commitment.
- De personen om wie het gaat worden na elk onderdeel naar voren geroepen; het accent ligt bij hen. De afspraken worden tijdens de dag in tekeningen vastgelegd door een hiervoor opgeleide tekenaar.
“De cliënt moet zelf ervaren wat hij wel en niet aankan. Die eigen ervaring is belangrijker dan bij voorbaat zeggen ‘maar niet doen’. Die ontwikkeling maakt iedereen door. Soms kom je toch bij de wens uit, misschien niet zoals eerst verwoord maar je hebt wel de essentie er uit gepakt. Er was een cliënt die koning wilde zijn. Na doorvragen bleek dat hij het fijn vond om baas te mogen zijn van de begeleiders. We zijn nu bezig met een rollenspel, met een hoge hoed, ketting en eigen kantoortje. De persoon om wie het gaat is dan de burgemeester.“ (Initiatiefnemer BP)
Randvoorwaarden
- Commitment in de organisatie voor BP hebben
- Goede locatie voor de BP-bijeenkomst kiezen, met een goede sfeer
- Hebben van procesbewakers zoals tekenaars en gespreksleiders. En mensen die het hele proces in de gaten houden. Want in de zaal zelf gebeurt veel, maar het regelen van broodjes is ook nodig. Alles doet er toe op zo’n dag.
- Vast budget hebben. Personele uren regelen (begeleider, tekenaar, gespreksleider). Bij Pergamijn kwam het uit de formatie van de woonlocaties. De medewerkers die opgeleid zijn in BP kregen hier extra uren voor.
- Zorgen voor deskundige, in BP geschoolde mensen.
- Tijd en ruimte krijgen om vast te houden wat er afgesproken is, focus te houden. Zorgen dat de gemaakte afspraken in het ondersteuningsplan terecht komen en ook uitgevoerd worden door de mensen aan tafel. Iemand moet de coördinerende rol hebben; dit kan een medewerker zijn of een familielid.
- Niet alle wensen lukken. Soms krijgt de wens een andere invulling en soms lukt het helemaal niet. Teleurstellingen niet uit de weg gaan als zorginstelling. Dit hoort bij het leven, zonder teleurstelling kun je niet groeien.
- BP is niet de enige methode, maar het is wel goed om met zo’n grootschalige, veelomvattende aanpak te starten. Het zorgt voor een betere verankering omdat mensen een andere manier van kijken echt hebben erváren. Dit geldt voor begeleiders maar ook voor cliënten en familie. Soms moet je eerst iets ervaren voordat je het voort kunt zetten. Eerst mensen uit de tent lokken en laten ontdekken hoe je op een andere manier met een persoon die ondersteuning nodig heeft om kunt gaan.
Heel verschillende dromen; niet alles lukt
Enkele voorbeelden van dromen zijn: helicoptervlucht, eigen tuindersbedrijf, koning worden van Nederland, 45km-auto, werken in ziekenhuis, vloggen, in een ziekenhuis werken, hebben van een relatie. Pergamijn is met al deze dromen aan de slag gegaan.
De persoon met de vlog-wens heeft animatiefilmpjes gemaakt die zijn uitgezonden door de Streekomroep.- De wens om in een ziekenhuis te werken kon niet vanwege de privacy. Deze persoon is toen verhalen gaan vertellen voor ouderen.
- Met degene die een bedrijf wilde starten is het gesprek aangegaan en is gekeken wat hier voor nodig is. Hij constateerde zelf dat dit niet haalbaar was. Wel heeft hij een aantal certificaten gehaald; hij doet nu het groenonderhoud bij Pergamijn.
- Er is met degene die een 45km auto wil besturen aan de slag gegaan met het leren van verkeersregels. Hij trok zelf de conclusie dat het niet ging lukken. Nu heeft hij een elektrische driewieler zodat hij toch verder kan komen.
- Voor alle mensen met een relatiewens heeft Pergamijn een speeddate georganiseerd, in samenwerking met andere zorginstellingen uit de regio Limburg. Dit werd een hele leuke dag. Maar leverde sommigen een teleurstelling op; zij hadden niemand gevonden. Pergamijn heeft vooraf en naderhand veel gesprekken gevoerd met de mensen. Pergamijn gaat teleurstellingen niet uit de weg, maar ziet het als een kans voor de mensen om te groeien.
Gebruik van aanvullende methodes/werkwijzes
- Big Plan bestaat uit een specifiek programma met opdrachten en maakt gebruik van tekeningen.
- Sociale Netwerkkaart
- Sociale RolVersterking
- Tools, onder andere: Dit Vind Ik Ervan, Goed leven gesprek, sociale netwerkkaart, talentenposter, ambitiegesprek, de wensboom.
Ervaringen
Persoon en zijn rol staan centraal
- De dag zelf wordt door J, de persoon om wie het gaat, ervaren als “Een hele mooie inspirerende dag, ik werd in het zonnetje gezet! BP was een boost voor mij.”
- Ook mensen die niet kunnen praten of voor wie het moeilijker te begrijpen is, kunnen meedoen aan BP. J over een mede-deelnemer: ‘Je kon aan zijn mond zien dat hij blij was.’
- Door mensen die aan BP hebben meegedaan aan anderen te laten vertellen wat BP is en wat het hen heeft opgeleverd overtuig je mensen. Dit is, geheel in de geest van BP, weer positief voor de persoon zelf. J: “Ik werd voorgesteld als een pionier.”
“Toen we destijds starten met BP was het iets unieks dat paste binnen de gedachte waar wij toen mee bezig waren. De afgelopen jaar hebben we zo veel ontwikkeld en geïnvesteerd in manieren van werken om wensen naar boven te krijgen en cliënten regie te geven dat BP nu een van de onderdelen is geworden. En dat is prima. BP is een bal die mede bij heeft gedragen aan ontwikkelingen waar we nu in zitten. Het zou niet goed zijn dat dit dé enige methode is. Nu kan de cliënt gaan kiezen, eindelijk mag hij kiezen.” (Zorgprofessional en initiatiefnemer BP)
- Het is belangrijk om er rekening mee te houden dat cliënten nooit zoiets hebben meegemaakt. In het verleden werd veel voor hen bepaald. Nu vindt een dag plaats met veel ruimte om in gesprek te gaan en te ervaren ‘ik mag echt dingen bepalen’.
- BP vraagt personen om regie te nemen en ondersteuning te vragen in plaats van af te wachten tot begeleiders iets doen. Vaak moeten cliënten nog leren wat het hebben van regie is. ‘Ook een leraar stelt hulpvragen’. Personeel geeft vervolgens aan wat ze kunnen bieden; cliënten en begeleiders pakken het dan samen verder op.
- Er is veel enthousiasme voor meedoen aan BP, vooral bij cliënten.0
De rol van de familie en andere betrokkenen
In de BP-bijeenkomst kreeg familie dingen te horen van en over hun familielid die ze nog niet wisten. Ze begrijpen nu beter waar zijn interesses liggen, wat hij precies wil en bedoelt.- De broer is dankzij zijn deelname aan de BP als vrijwilliger bij Pergamijn aan de slag gegaan. Hij raakte onder de indruk van de manier waarop Pergamijn met mensen die ondersteuning nodig hebben om gaat. J is er merkbaar trots op dat dit indirect door hem gekomen is.
- BP heeft er voor gezorgd dat de begeleiders J beter begrijpen. J gaat in plaats van naar zijn moeder, nu eerst naar zijn begeleiders toe. Moeder en zoon doen nu andere dingen, zoals samen naar de sportschool gaan.
- De familie maakt ook een ontwikkeling door, door hun familielid mee te laten denken en iets naars niet weg te nemen maar te helpen bij het verwerken en zelf een besluit te laten nemen.
- Een BP-dag is spannend voor familie. Zij zijn gewend om beschermend te zijn naar de cliënt, hem bij zich te houden. Nu moeten ze loslaten. Ze willen weten wat ze kunnen verwachten die dag, het antwoord van ons als organisatoren is dan ‘ervaren’.
- Het netwerk is heel erg belangrijk. Het geeft begeleiders toegang tot de geschiedenis van de cliënt. Het geeft een completer beeld van de cliënt.
- BP heeft niet tot doel het netwerk te versterken, tenzij dit de wens is. Wel wordt het netwerk zoals familie, vrienden, buren, vrijwilligers, nauw betrokken. Dit draagt indirect bij aan versterking van het netwerk.
Inzet en rol personeel
- Rol van begeleiders is om pas ondersteuning te bieden als cliënten het zelf aangeven. Handen op de rug houden. Ondersteuning kan in de vorm van tips of cliënt confronteren met bepaalde consequenties en vragen wat er samen aan gedaan kan worden. Begeleiders moeten hen aanspreken op hun eigen verantwoordelijkheid.
- Uitgangspunt van Pergamijn is om ondersteuning te bieden in samenwerking met vrijwilligers, verwanten, cliënt en professionals. En dat doe je op een BP-dag.
- Vroeger bepaalden medewerkers het gesprek en de ruimte waarin het plaatsvond. Cliënten zouden voor een heel andere gesprekssetting kiezen. Big Plan zorgt voor een ruimte en sfeer die beter aansluit bij wat de cliënt prettig vindt.
De rol van de buurt
- Pergamijn organiseert veel activiteiten om de buurt te betrekken, zoals een buurt-bbq en een kerstmarkt. Ook geven de cliënten van het AC theatervoorstellingen over bejegening aan scholen, een schoonmaakbedrijf en vervoersbedrijf Connexxion.
Kennis, ervaring en emotionele verbondenheid zit bij de familie. Zij kennen de persoon al vanaf het begin. Personeel komt er later bij. Je hebt elkaar nodig! (Initiatiefnemer BP)
Valkuilen
Valkuilen en lastige zaken
- Zorg voor de goede verwachtingen rond BP. Zorg dat het in de mond-tot-mond reclame gaat over de essentie van BP, namelijk de kwaliteit van leven (zelfstandigheid, zelfvertrouwen, keuzemogelijkheden), rolversterking en netwerkversterking in het dagelijkse leven. Het gaat om de kleine dingen, dicht bij de cliënt, in de nabije toekomst. BP is niet bedoeld om leuke, eenmalige uitjes te organiseren. Het is niet een ‘u wenst, wij draaien’.
“BP heeft er voor gezorgd dat J gehoord en gewaardeerd werd. Hij is opgebloeid. Luister goed naar de wensen van je kind en doe mee aan BP! Je ontdekt dingen die je nooit achter iemand had gezocht.” (Moeder)
- Door het vertrek van personeel kunnen zaken die in gang zijn gezet geen vervolg krijgen. Wensen zijn niet bekend, afspraken worden niet nagekomen. Het is belangrijk om het waar te maken en het te regelen!
- Geen vast budget hebben om BP te organiseren; steeds uren moeten sprokkelen.
- Opletten dat de zeer betrokken medewerker het niet naar zich toe trekt.
- Een hardnekkig probleem blijft dat mensen niet worden aangemeld omdat begeleiders en familie denken dat mensen met een ernstige beperking niet mee kunnen doen omdat ze niet kunnen praten. Het kan juist wel; en het levert iedereen veel op. Mogelijke oorzaak is dat ze niet weten hoe een BP-dag werkt. Pergamijn wil nu medewerkers nieuwe tools aanreiken om de wens van de cliënten naar boven te halen.
Is Big Plan ook voor mensen met een ernstige meervoudige beperking geschikt?
Ja, juist!
“Het is heel moeilijk om het besef door te laten dringen dat mensen van elk niveau mee kunnen doen, ook mensen met een ernstiger beperking. Op een BP-dag was er een cliënt die niets kon zeggen. Je zou kunnen zeggen ‘Is hier nu sprake van regievoering, want de cliënt kan niet meepraten, de familie moet ondersteuning bieden’. Maar dát is juíst regie voeren!. De cliënt genoot, hij had die dag een sterke uitstraling. Hij zag er gelukkig uit want hij had zijn broers en zussen om zich heen. Er kwamen veel zaken naar boven. De familie ging zelfs een reünie organiseren.
Het gaat niet om het wel of niet kunnen praten! Als mensen in het middelpunt staan, voelen ze dat, dan hoef je niet alles woordelijk te begrijpen.”
Opbrengsten
- Door de positieve verandering die J heeft doorgemaakt is de band met zijn familie beter en (nog) hechter geworden. Het contact met zijn broer is verbeterd doordat J nu een verhaal heeft, hij kan zich beter uiten. Het heeft de moeder rust gegeven dat J beter in zijn vel zit.
- J durft meer op mensen af te stappen en vindt dit ook leuk. Daardoor heeft hij meer mensen leren kennen en een grotere vrienden- en kennissenkring opgebouwd.
- J en zijn omgeving hebben ontdekt waar zijn vaardigheden, interesses en talenten liggen en waar hij deze voor kan en wil inzetten. J: “Ik doe nu iets met mijn kennis, ik krijg de kans om het uit te dragen. En het wordt als positief ervaren, mensen komen weer terug.”
- BP draagt bij aan persoonlijke groei, mensen worden weerbaarder, krijgen zichtbaar zelfvertrouwen. J was eerst gesloten maar is nu veel vrolijker en meer open en gaat makkelijker met problemen om. Hij wordt nu gewaardeerd en gehoord. J: “Ik weet meer wat ik wel en niet wil. En ik kan mijn grenzen beter aangeven. Ik maak makkelijker contact met mensen, doe er meer mijn best voor. Ik heb meer zelfvertrouwen, ik durf meer te vertellen over mijzelf.”
“Ik moet bij begeleiders mijn verhaal kwijt kunnen. En dat ze ondersteuning geven als je het nodig hebt. Dat moet je wel zelf aangeven. Wat ik zelf kan doen, doe ik zelf. Zolang ze niet voor me gaan denken, vind ik alles goed.” (Persoon met ondersteuning)
“Nu begrijp je waar zijn interesses liggen, wat hij precies wil en bedoelt. Toen ik vroeger op bezoek kwam, zeiden we niets. Ik was dan wel bij hem geweest, maar er was geen verhaal. Nu heeft hij wel een verhaal omdat mijn broer zich beter voelt. De kwaliteit van ons contact is veel beter geworden. Wij kunnen nu volwassener communiceren.” (Broer)
De kracht van Big Plan
De kracht van BP zit volgens de deelnemers in drie zaken: de persoon om wie het gaat en zijn wens centraal stellen, het netwerk betrekken en direct actie ondernemen.
- Starten met een grootschalige aanpak zorgt voor een betere verankering. Eerst moet iedereen het ervaren, daarna kan het kleinschaliger worden voortgezet. Zorg wel dat je vasthoudt aan het meteen actie ondernemen.
- De kracht van ‘wat kunnen we nú doen, niet morgen’. Niet alleen iets bedenken maar gelijk actie ondernemen, de telefoon pakken, een afspraak maken, doorzetten. De aanwezigheid van zes mensen die een hele dag bij elkaar zijn, dwingt om zaken te regelen. Het betekent dat begeleiders en familie al tijdens de BP-bijeenkomst gaan bellen en regelen. Wensen worden dankzij BP in werking gezet. BP heeft impact.
- Er is sprake van gelijkwaardige samenwerking tussen cliënten, familie, begeleiders, vrijwilligers. Elk perspectief is op de BP-dag van belang.
- De kracht van het denken in rollen in plaats van in cliënten met een beperking. Je bevestigt iemand als persoon, in een bepaalde rol, bijvoorbeeld de rol van leraar. En hij krijgt de regie in handen, hij kan sturen.
- De kracht van tekeningen. ‘Woorden kunnen soms hard zijn en wijzen in een bepaalde richting. Tekeningen bieden ruimte voor meerdere perspectieven, hebben een opener karakter en maken het begrijpelijker.
- De ruimte en de sfeer sluiten veel beter aan bij wat de persoon om wie het gaat prettig vindt.
- De dynamiek van meerdere families op één dag in één ruimte. De sfeer werkt stimulerend en mensen kunnen elkaar advies geven of hun hulp aanbieden.
- Er is sprake van borging. De afspraken zijn vastgelegd in tekeningen. Deze afspraken worden in het ondersteuningsplan opgenomen, er wordt een doel en actiepunten van gemaakt. En het wordt besproken in het teamoverleg zodat alle medewerkers op de hoogte zijn. -> veranderen in: Er is sprake van borging. De afspraken zijn vastgelegd in tekeningen. Deze afspraken worden in het ondersteuningsplan opgenomen. Er worden een doel en actiepunten van gemaakt. En het wordt besproken in het teamoverleg zodat alle medewerkers op de hoogte zijn.
- Een BP-dag zorgt voor gedragsverandering zonder dat je dit in gelijk in de gaten hebt.
- Veranderingen zijn blijvend. Na vier jaar zijn de opbrengsten bij de mensen nog steeds zichtbaar.
“Het onderdeel de complimenten ronde betekende veel voor J. Hij wist niet dat mensen zo over hem dachten. We geven te weinig complimenten in het dagelijkse leven, of het komt niet altijd binnen. Er zit een wezenlijk verschil in iets positiefs zeggen in het voorbijbaan of er echt voor gaan zitten.” (Initiatiefnemer BP)